- İnşaat Yönetimi
Proforma Fatura Ek Formlarının Yanlış Doldurulması
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında;
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında;
- Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45’inci maddesine uygun şekilde belgelere dayalı olarak açıklama yapılmadığı, sunulan açıklamalarda haksız fiyat avantajı sağlandığı,
- İdarece belirlenen analiz formatına uygun analiz sunulmadığı, sunulmuş olan analizlerde çarpım hatalarının bulunduğu, doğru hesaplandığında analiz fiyatının teklif fiyatının üzerinde olacağı, bununla beraber analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgelerin sunuluş ve içerik açısından yeterli olmadığı, analizlerde malzeme, montaj, nakliye ve işçilik bedellerinin ayrı ayrı gösterilmesi gerektiği,
- Analizlerde kullanılan poz ve rayiçler için hangi kamu kurum ve kuruluşun fiyatlarının kullanıldığına dair açıklama yapılmadığı,
- Sunulan fiyat tekliflerinin Tebliğ açıklamalarına uygun olmadığı, fiyat tekliflerinin hangi geçici vergi beyanname dönemine ait olduğu hususunda açıklayıcı belge sunulmadığı, fiyat tekliflerini veren firmaların fiyat teklifi düzenleme yetkilerinin bulunmadığı, ayrıca meslek mensubu ile sözleşmelerinin de bulunmadığı,
- İdarece talep edilen maliyet/satış tutarı tespit tutanakları ile stok tespit tutanağının verilmediği, verilenlerin ise Tebliğ açıklamalarına uygun olmadığı,
- Analizlerde yer alan işçilik fiyatlarının saatlik asgarî ücretin altında olduğu, işçilik kalemleri için fiyat teklifi ile açıklama yapılamayacağı, işçilik dahil olarak sunulan fiyat tekliflerinin maliyet tespit tutanağına göre işçilik analiz girdilerinin ayrı ayrı sunulması gerektiği,
- Nakliyelerde mevzuata uygun formül kullanılmadığı, açıklaması kapsamında dikkate alınan nakliye mesafelerinin idarece belirlenen nakliye mesafeleri ile uyumlu olmayıp, mesafelerin belirlenmesine ilişkin belgeler ve hesap yönteminin izah edilemediği,
- Teklif kapsamında öngörülen kâr oranı ile aşırı düşük teklif açıklama kapsamında sunulan analizlerde öngörülen kâr oranının farklı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
| Toplantı No | : 2016/061 |
| Gündem No | : 34 |
| Karar Tarihi | : 09.11.2016 |
| Karar No | : 2016/UY.II-2747 |
| Şikayetçi: |
| Setyol Madencilik A.Ş. İhaleyi Yapan Daire: |
| Bölge Müdürlüğü-14.Bölge Bursa Diğer Özel Bütçeli Kuruluşlar Karayolları Genel Müdürlüğü Başvuru Tarih ve Sayısı: |
| 19.09.2016 / 52452 Başvuruya Konu İhale: |
| 2016/194851 İhale Kayıt Numaralı "(Bursa - Karacabey) Ayr - (Orhaneli- Keles) Ayr Yolu Km: 8+100 - 13+047 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları Ve Üstyapı Yapım İşi" İhalesi |
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
...
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
...
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.
...
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
...
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.
Örneğin; isteklinin, “150 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.001 poz numaralı birim fiyatını (2010 B.F: 97,86 TL) teklif etmesi, “200 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.002 poz numaralı birim fiyatının (2010 B.F: 104,00 TL) üzerinde 105,00 TL teklif vermesi, 250 dozlu demirsiz beton” iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.003 poz numaralı birim fiyatının kar ve genel gider hariç tutarına, (110,13/1,25=88,10 TL) kendi belirlediği % 18 kar ve genel gider karşılığı eklemek suretiyle 103,96 TL (88,10 x 1,18) teklif etmesi ve teklif ettiği söz konusu birim fiyatları aşağıdaki örnek listede gösterildiği şekilde tablo halinde göstermesi durumunda; bu üç iş kalemi için analiz düzenlemesi zorunlu değildir.
Kamu kurum ve kuruluşlarının yayımlanmış birim fiyatları kullanılarak oluşturulan teklif birim fiyat listesi (Örnek) | |||||||
Sıra No | Poz No | İş kaleminin adı | Kamu kurum ve kuruluş birim fiyatları | Teklif | |||
Birim fiyatı alınan kurum/kuruluş | Kar ve genel gider dahil birim fiyat | Kar ve genel gider hariç birim fiyat | Teklif edilen kar ve genel gider | Teklif edilen birim fiyat | |||
(TL) | (TL) | (TL) | (TL) | ||||
1 | 16.001 | 150 dozlu demirsiz beton | Bayındırlık ve İskan Bakanlığı | 97,86 |
|
| 97,86 |
2 | 16.002 | 200 dozlu demirsiz beton | Bayındırlık ve İskan Bakanlığı | 104,00 |
|
| 105,00 |
3 | 16.003 | 250 dozlu demirsiz beton | Bayındırlık ve İskan Bakanlığı | 110,13 | 88,10 | 15,86 | 103,96 |
… | … | … | … | … | … | … | … |
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.
…
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler vb.dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.” açıklamaları bulunmaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin
a) Adı: (Bursa - Karacabey) Ayr - (Orhaneli- Keles) Ayr Yolu Km: 8+100 - 13+047 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı Yapım İşi
b) Yatırım proje no'su/kodu: 1986E040380 - 2016E040160
c) Miktarı ve türü:
Yaklaşık 5.00 Km.lik yolun Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı İşleri
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Yapılacağı yer: (Bursa - Karacabey) Ayr. - (Orhaneli- Keles) Ayr. Yolu Km: 8+100 - 13+047 Arası” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. İstekliler tekliflerini, her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatlarının çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale üzerine bırakılan istekliyle her bir iş kaleminin miktarı ile iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleşme imzalanacaktır.”düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında olan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 nci maddede yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,
Bahse konu Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhalede uygulanacak sınır değer katsayısı (N) = 1,00” düzenlemesi yer almaktadır.
İhalede 47 adet doküman satın alındığı, 38 isteklinin ihaleye teklif verdiği, bir isteklinin teklifinin özel ortağına ait iş deneyim belgesinin geçersiz olduğunun tespit edilmesi nedeniyle, bir isteklinin teklifinin geçici teminat mektubunun süresinin yetersiz olması nedeniyle, bir isteklinin teklifinin ise iş ortaklığı beyannamesinin tüm ortaklar tarafından imzalanmaması nedeniyle değerlendirme dışı bırakıldığı, geçerli 35 teklif üzerinden hesaplanan sınır değerin 25.693.752,98 TL olduğu, idarece 13 isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif olarak değerlendirildiği görülmüştür.
İdarece sınır değerin altında teklif veren isteklilere 04.08.2016 tarihli aşırı düşük teklif sorgulama yazılarının gönderildiği, söz konusu yazıların tek sayfadan oluştuğu, anılan yazılarda “..Bölge Müdürlüğümüzce 12.07.2016 tarihinde ihalesi yapılan 2016/194851 İhale Kayıt Nolu (Bursa - Karacabey) Ayr. - (Orhaneli- Keles) Ayr. Yolu Km: 8+100 - 13+047 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı Yapım işi için ihale komisyonu tarafından 4734 Sayılı Kanunun 38. maddesine istinaden yapılan değerlendirmede, teklifinizin aşırı düşük teklif sınır değerinin altında olduğu tespit edilmiştir. Aşırı düşük savunması için kullanılacak analizler ihale dokümanında yer almaktadır.
Bu duruma göre;
a- Yapım yönteminin ekonomik olması,
b- Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşulları,
c- Teklif edilen işin özgünlüğü hususlarını açıklayarak, ihale dokumanı kapsamında verilen pozların analiz formatına uygun analizleri ve analizlerinize dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler ile proforma faturalar, teklif alma yazıları, yardımcı analizler, maliyet/satış tutarı tespit tutanakları (Ek: O-5, O-6, O-7) ve stok tespit tutanağının (Ek: O-8) verilmesi gerekmektedir.
Söz konusu aşırı düşük sorgusuna vereceğiniz cevabın, bu mektubun EKAP üzerinden bildirilmesi halinde bildirim tarihi tarafınıza tebliğ tarihinden sonraki 5 (beş) iş günü içinde ihale komisyonuna bildirilmesi gerekmektedir.” ifadelerine yer verildiği tespit edilmiştir.
Sorgulamaya tabi tutulan iki isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarını idareye sunduğu, bir istekli tarafından BTBA/19 poz nolu iş kaleminin açıklanmasında KGM/6208-A pozu yerine KGM/6208 pozunun kullanıldığı ve bu gerekçeyle idare tarafından teklifinin reddedildiği, ihalenin ise aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan istekli üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerine göre idare tarafından, her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği (Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerektiğinden ve aşırı düşük teklif açıklama isteme yazılarında da aşırı düşük açıklamaları için kullanılacak analiz formatlarının ihale dokümanında yer aldığı belirtildiğinden, 07.10.2016 tarihli ve 1853 sayılı Kurum yazısı ile idareden CD ortamında istekli olabileceklere teslim edildiği belirtilen ihale dokümanı CD’si talep edilmiştir.
İdare tarafından 10.10.2016 tarihli ve 235553 sayılı yazı ekinde gönderilen ihale dokümanı CD’si incelendiğinde; yaklaşık maliyetin %83,25’lik kısmını oluşturan Tİ-KAZI, DEMİR, P TEM.1, BTBA/19, KGM/16.072/H/P ve OMOLTİ.1 poz nolu iş kalemlerine ilişkin analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının istekli olabileceklere verildiği, söz konusu girdilere ilişkin satırların yanında da açıklanması istenilen ve istenilmeyen girdilerin belirtildiği görülmüştür.
İhale üzerinde bırakılan isteklinin 11.08.2016 tarihli aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında idarece açıklanması istenilen 6 iş kalemi için analiz ve bu analizlerdeki girdilere ilişkin analizler/alt analizler hazırlandığı görülmüş, analizler ile tevsik edilmek istenen kâr ve genel giderler dâhil birim fiyatların isteklinin teklif cetvelindeki birim fiyatlar ile uyumlu olduğu tespit edilmiştir.
Bunun yanı sıra açıklama kapsamında birim fiyat tarifleri, fiyat teklifleri, maliyet/satış tutarı tespit tutanakları ve serbest muhasebeci malî müşavir faaliyet belgeleri/imza beyannameleri ve meslek mensubu ile yapılan sözleşmeler ile analizlerde kullanılan kamu kurum ve kuruluşları birim fiyat ve rayiçleri listesinin sunulduğu görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.6’ncı maddesinde yer alan açıklamalardan, analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmadığı anlaşılmıştır.
İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde, açıklanması istenilen iş kalemleri için oluşturulan analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan teklif birim fiyatlarının bir bölümünün oluşturulmasında kamu kurum/kuruluşlarının birim fiyatlarının esas alındığı görülmüştür. Bu birim fiyatların ise istekli tarafından; iş kaleminin adı, birim fiyatı alınan kurum/kuruluş ve kâr ve genel gider hariç birim fiyat belirtilmek şekliyle liste hâlinde sunulduğu, bahse konu girdiler için sunulan listenin aşağıdaki şekilde olduğu görülmüştür.
Kamu kurum ve kuruluşlarının yayımlanmış birim fiyatları kullanılarak oluşturulan teklif birim fiyat listesi | ||||||
Poz No | İş Kaleminin Adı | Birim fiyatı alınan kurum/kuruluş | Kar ve genel gider dahil birim fiyat | Kar ve genel gider hariç birim fiyat | Teklif edilen kar ve genel gider | Teklif edilen birim fiyat |
(TL) | (TL) | (TL) | (TL) | |||
02.017 | Her cins ve tonajda motorlu araç taşıma katsayısı K | Ç. Ş. B. |
| 225,00 |
| 225,00 |
03.021 | Yükleyici (11/2 yd3 veya 5500 libre taşıma güçlü, takriben 80 HP muadili lastik tekerlekli) | Ç. Ş. B |
| 97.000,00 |
| 97.000,00 |
03.034 | Motopomp (20 PS gücünde, takriben 125 mm çapında) | Ç. Ş. B. |
| 3.280,00 |
| 3.280,00 |
…
| … | … | … | … | … | … |
Bu bağlamda, oluşturulan analizlerde yer alan teklif birim fiyatların bir kısmının oluşturulmasında kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilan edilen 2016 yılı birim fiyat ve rayiçlerinin esas alındığı görülmüş olup, bu şekilde yapılan açıklamaların Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.6'ncı maddesinde yer alan açıklamalara uygun olduğu ve bahse konu analiz girdilerine ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgelerin sunulmasına gerek bulunmadığı anlaşılmıştır.
Öte yandan istekli tarafından KGM/16.072/H-P poz nolu iş kaleminin açıklanması amacıyla oluşturulan analizde öngörülen miktarların örnek analiz formatındaki miktarlar ile uyumlu olduğu anlaşılmış, KGM/03.568/2 poz nolu “Fore kazık delgi makinesinin 1 saatlik ücreti” için teklif edilen birim fiyatın Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından 2016 yılı için yayımlanan birim fiyata eşit olduğu tespit edilmiştir.
Bununla beraber “Betonaj”a ilişkin girdilerden olan “C25/30 beton harcı” imalatının teklif birim fiyatının oluşturulmasında üçüncü kişiden alınan fiyat teklifinin esas alındığı, fiyat teklifi üzerinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımızca düzenlenerek onaylanan 08/08/2016 tarih ve 3 sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’nin altında olmadığını beyan ederim.”ibaresinin yazılarak ilgili meslek mensubu tarafından iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenerek imzalandığı görülmüştür. Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında fiyat teklifine dayanak teşkil eden 08/08/2016 tarihli ve 3 sayılı satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) ile meslek mensubu ile mükellef arasında imzalanan sözleşmenin de sunulduğu, 2016 yılı 2. geçici vergi beyanname dönemine ait olan tutanaklarda yevmiye ve işletme defteri bilgilerinin yer almadığı tespit edilmiştir.
Netice itibariyle, KGM16.072/H-P poz numaralı iş kalemi analizi içerisinde yer alan 04.042/05 poz numaralı C25/30 beton harcı girdisi için istekli tarafından öngörülen fiyatı tevsik etmek amacıyla alınan fiyat teklifine dayanak teşkil eden satış tutarı tespit tutanağında yevmiye ve envanter defteri tasdik bilgileri ile ağırlıklı ortalama birim satış tutarına dair tablodaki eksikliklerin tespit edildiği ve bu eksikliğin teklifin esasını etkileyecek nitelikte olduğu, bu bağlamda isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.
İhale komisyon kararında, Danış Yapı Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.nin aşırı düşük teklif açıklamalarının BTBA/19 poz nolu iş kaleminin açıklanmasında KGM/6208-A pozu yerine KGM/6208 pozunun kullanıldığı gerekçesiyle uygun bulunmadığı görülmekle birlikte,
İstekli tarafından KGM/16.072/H-P poz nolu iş kaleminin açıklanması amacıyla “Betonaj”a ilişkin girdilerden olan “C25/30 beton harcı” imalatının teklif birim fiyatının oluşturulmasında üçüncü kişiden alınan fiyat teklifinin esas alındığı, fiyat teklifi üzerinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımızca düzenlenerek onaylanan 05/08/2016 tarih ve 2 sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’nin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak ilgili meslek mensubu tarafından iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenerek imzalandığı görülmüştür. Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında fiyat teklifine dayanak teşkil eden 05/08/2016 tarihli ve 2 sayılı satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) ile meslek mensubu ile mükellef arasında imzalanan sözleşmenin de sunulduğu, 2016 yılı 2. geçici vergi beyanname dönemine ait olan tutanaklarda yevmiye ve işletme defteri bilgilerinin yer almadığı tespit edilmiştir.
Netice itibariyle, KGM16.072/H-P poz numaralı iş kalemi analizi içerisinde yer alan 04.042/05 poz numaralı C25/30 beton harcı girdisi için istekli tarafından öngörülen fiyatı tevsik etmek amacıyla alınan fiyat teklifine dayanak teşkil eden satış tutarı tespit tutanağında yevmiye ve envanter defteri tasdik bilgileri ile ağırlıklı ortalama birim satış tutarına dair tabloda eksikliklerin tespit edildiği ve bu eksikliğin teklifin esasını etkileyecek nitelikte olduğu, bu bağlamda isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırı olduğu belirtilen işlemlerin, düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunmayan ihale üzerinde bırakılan Farsel İnşaat ve Tic. A.Ş. - Kayaoğlu İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi İş Ortaklığının teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
Kararı Dosya Olarak İndirmek İçin Lütfen Tıklayınız.