Açıklama istenilecek paçal iş kalemlerinin analizlerinin verilmesi
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
Yaklaşık maliyete göre %42,51 tenzilat yapan ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı iddia edilmektedir. Şöyle ki;
a) Anılan istekli tarafından demirin şantiye sahasına getirilmesi için gerekli olan nakliye maliyetinin teklif fiyatına dâhil edilmesi ve analizlerde bu girdinin de açıklanması gerektiği, dolayısıyla bu şekilde eksik yapılan açıklamanın mevzuata aykırı olduğu,
b) Açıklama kapsamında sunulan proforma faturalarda yer alan fiyatların fabrika satış fiyatı olduğu, beton, demir, kum, çakıl gibi malzemelerin şantiyeye götürülmesi için gerekli nakliye giderleri öngörülmeden yapılan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı,
c) Anılan istekli tarafından sunulan analizlerde demir nakline ilişkin miktarın, birim imalat için gerekli olan miktardan daha düşük olarak belirlendiği,
d) Sözleşme giderleri ve genel giderler için en az %1,567 oranında kâr ve genel gider öngörülmesi gerektiği, ancak söz konusu istekli tarafından sunulan analizlerde maliyete eklenen kâr ve genel gider oranının yasal giderleri karşılamadığı,
e) İhale üzerinde bırakılan istekli ile ikinci en düşük teklif sahibi istekli tarafından yapılan açıklama kapsamında analiz girdi miktarlarının idarece verilen miktarlara aykırı olarak değiştirildiği,
f) Makine analizlerinde kaydi değeri sıfırlanmış bir makine kullanılmak suretiyle makinenin amortisman maliyeti sıfırlansa dâhi, tamir, bakım, yedek parça, nakil-montaj-demontaj gibi giderlerin amortisman defterindeki değerine göre sıfırlanamayacağı, dolayısıyla yeni araç için belirlenen katsayıların, kullanım ömrünün bir kısmını tamamlamış araçlar için kullanılamayacağı, bu doğrultuda hatalı analiz sunan ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin reddedilmesi gerektiği,
g) Anılan istekliye ait aşırı düşük teklif açıklamasına esas birim fiyatların, proforma faturaların, fiyat teklifi alma yazılarının, alış-satış faturalarının, birim maliyet cetvellerinin, maliyet tespit tutanaklarının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesine göre yeniden incelenmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Toplantı No | : 2016/056 |
Gündem No | : 46 |
Karar Tarihi | : 19.10.2016 |
Karar No | : 2016/UY.II-2589 |
ikayetçi:
|
M S M Altyapı İnşaat Enerji Petrol Madencilik Nakliyat Gıda Sanayi Ticaret Anonim Şirketi
İhaleyi Yapan Daire:
|
Bölge Müdürlüğü-7.Bölge Samsun Diğer Özel Bütçeli Kuruluşlar Karayolları Genel Müdürlüğü
Başvuru Tarih ve Sayısı:
|
22.09.2016 / 53163
Başvuruya Konu İhale:
|
2016/176358 İhale Kayıt Numaralı "(Çorum-Sungurlu) Ayr-Cemilbey-Ortaköy İlyolu Km:0+000-22+077 Arası Yol Yapım İşleri" İhalesi |
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarına ilişkin olarak:
Başvuru konusu ihalenin 23.06.2016 tarihinde gerçekleştirildiği, söz konusu ihaleye 82 isteklinin katıldığı, 02.09.2016 tarihli ihale komisyonu kararından teklif fiyatı idarece belirlenen sınır değerin (26.530.277,71 TL) altında kalan 30 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, söz konusu isteklilerden sadece Dalgıçlar İnşaat Madencilik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi tarafından açıklama sunulduğu, idare tarafından yapılan değerlendirme neticesinde aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan 24.545.563,92 TL teklif bedeli ile Dalgıçlar İnşaat Madencilik Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, 26.558.917,00 TL teklif bedeli ile başvuru sahibinin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlenmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde “38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenecektir. Sıralı iş kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması dikkate alınmayacaktır…” açıklaması,
Anılan Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
…
45.1.3.İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
…
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir…” açıklamaları yer almaktadır.
Aktarılan mevzuat hükümlerinden, ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme neticesinde teklif fiyatı sınır değerin altında kalan isteklilerin tekliflerinin aşırı düşük teklif olarak değerlendirilmesi ve bu teklif sahiplerinden, yaklaşık maliyetin %80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntıların yazılı olarak istenilmesi gerektiği,
Bununla birlikte, idarece açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edileceği, söz konusu analiz girdilerine ilişkin olarak isteklilerden açıklama yapılmasının istenilmeyeceği (işçilik girdileri hariç), bahsi geçen hususa ilişkin olarak da açıklama isteme yazılarında, açıklanması istenilmeyecek olan analiz girdilerine yer verileceği,
Diğer yandan, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanmış ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için, bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerektiği,
İsteklilerce teklifleri kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlanacak analizlerde ise, açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dâhil analizlerini oluşturan tüm girdilerin gösterileceği, isteklilerin tekliflerinin aşırı düşük teklif olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenilmesi durumunda yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin idarece verilen analiz formatlarına uygun olması gerektiği, aksi takdirde ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya Teknik Şartname’ye uygun olmayan açıklamaları sunan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği anlaşılmıştır.
İnceleme konusu işe ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin
a) Adı:(ÇORUM-SUNGURLU) AYR-CEMİLBEY-ORTAKÖY İLYOLU KM:0+000-22+077 ARASI YOL YAPIM İŞLERİ
b) Yatırım proje no'su/kodu:1964E042100
c) Miktarı (fiziki) ve türü:
Birim Fiyat Teklif Cetvelinde nev'i ve miktarları belirtilen yoldaki ''Toprak Tesviye, Sanat Yapıları, Üstyapı İşleri'' işlerinin yapımıdır…” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “İhale dokümanının kapsamı” başlıklı 5’inci maddesinde “5.1. İhale dokümanı aşağıdaki belgelerden oluşmaktadır:
a) İdari Şartname.
b) Teknik Şartnameler.
c) Sözleşme Tasarısı.
ç) Yapım İşleri Genel Şartnamesi. (İhale dokümanı kapsamında verilmemiştir.)
d) Standart formlar:
Standart Form-KİK015.3/Y: Birim Fiyat Teklif Mektubu, Standart Form-KİK0015.5/Y: Birim Fiyat Teklif Cetveli, Standart Form-KİK021.0/Y: İş Ortaklığı Beyannamesi, Standart Form-KİK023.1/Y: Geçici Teminat Mektubu, Standart Form-KİK023.2/Y: Kesin Teminat Mektubu, Standart Form-KİK024.0/Y: Banka Referans Mektubu, Standart Form-KİK026.1/Y: İş Deneyim Belgesi (Yüklenici İş Bitirme), Form-KİK026.2/Y: İş Deneyim Belgesi (Yüklenici İş Durum), Form-KİK027.0/Y: İş Deneyim Belgesi (Alt Yüklenici İş Bitirme), Form-KİK028.1/Y: İş Deneyim Belgesi (İş Denetleme), Form-KİK028.2/Y: İş Deneyim Belgesi (İş Yönetme), Form-KİK029.1/Y: Devam Eden İşler İçin İş Deneyim Belgesi (İş Denetleme), Form-KİK029.2/Y: Devam Eden İşler İçin İş Deneyim Belgesi (İş Yönetme), Form-KİK030.1/Y: İş Deneyim Belgesi (İş Denetleme/İş Yönetme), Form-KİK030.2/Y: Devam Eden İşler İçin İş Deneyim Belgesi (İş Denetleme/İş Yönetme), Standart Form-KİK031.1/Y: İş Bitirme/Durum/Yönetme/Denetleme Belgesinin Kullanılmasına İlişkin Ortaklık Durum Belgesi, Form-KİK031.3/Y: Mezuniyet Belgesinin Kullanılmasına İlişkin Ortaklık Durum Belgesi, Standart Form-KİK024.1/Y: Bilanço Bilgileri Tablosu
e) 1 adet analiz formatı,
f)
-İtinerer,
- Birim Fiyat Tarifleri,
- Projeler,
- Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar,
- İş Sağlığı ve Güvenliği Müteahhit Taahhütnamesi,
- Alt İşverenlerin İş Sağlığı ve Güvenliği Konularında Uyması Gereken Hususlar,
- Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği,
- Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi,
- EK 1- İç Genelge,
- EK 2,
- EK 3- Hammadde Üretimi Esnasında 3213 Sayılı Maden Kanunu Ve 25.11.2014 Gün Ve 29186 Sayılı Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Gereğince Yapılacak Çalışmalarda Uyulacak Usul Ve Esaslar.
- Karayolu Teknik Şartnamesi 2013 (İhale dokümanı kapsamında verilmemiştir),
- Yol Üstyapısı Performans Kriterleri ve Ödeme Koşulları Şartnamesi,
- Kalite Kontrolü İçin Gerekli Araç ve Gereçler ile Deney Standartları…” düzenlemesi yer almaktadır.
İdarece ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen bilgi ve belgelerden, KGM/2200-Ö (Her cins ve klastaki zeminde yarma ve yan ariyeti kazısı yapılması ve kullanılması), KGM/2202-Ö (Her cins ve klastaki zeminde ocak ariyet kazısı yapılması ve kullanılması), KGM/6100/3-Ö (Plent-miks temel yapılması-kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile), KGM/6100/3-1-Ö (Plent-miks alttemel yapılması-kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile), KGM/2204-Ö (Dolgu altlarındaki her cins zayıf (bitkisel toprak vs.) ve oynak (batak ve balçık) zeminlerin kazılması ve kullanılması), KGM/17/MTD (Ocak taşı ile moloz taş inşaatı ve gömme oluklu derz yapılması), KGM/16.132/K-Ö (Kutu menfezlerde kuruda veya suda her dozda demirli beton (beton tesisi ile)) ve KGM/16.122/K-1-Ö (Hendeklerin betonla kaplanması (beton tesisi ile)) olmak üzere 8 adet iş kaleminin açıklanması istenen iş kalemleri olarak belirlendiği, söz konusu iş kalemlerinin paçal iş kalemi niteliğinde olduğu anlaşılmıştır.
Diğer yandan, idarece yapılan değerlendirme neticesinde teklif fiyatı sınır değerin altında kalan 30 isteklinin bulunduğu, söz konusu isteklilerden 17.08.2016 tarihli yazılar ile aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, bahsi geçen yazılarda “…birim fiyat teklif cetvelinde yer alan KGM/2200-Ö, KGM/2202-Ö, KGM/6100/3-1-Ö, KGM//6100/3-Ö, KGM/2204-Ö, KGM/17/MTD, KGM/16.132/K-Ö, KGM/16.122/K-1-Ö iş kalemi nolu iş kalemlerine ilişkin olarak hazırlanacak (ihale dokümanı kapsamında verilen analiz formatına uygun) birim fiyat analizlerinde Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.3. maddesi gereğince analiz girdilerinin tamamının gösterilmesine…” ifadelerine yer verildiği, bununla birlikte söz konusu iş kalemlerinde yer alan açıklanması istenilen ve açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerinin sözel olarak ifade edildiği, ancak bahsi geçen analiz girdilerine ilişkin miktarlara yer verilmediği,
Öte yandan, ihale dokümanı kapsamında isteklilere anılan Tebliğ’in Ek.Y.2’de mevcut olan örnek analiz formatının verildiği, söz konusu analiz formatında açıklanması istenen herhangi bir iş kalemine ait analiz girdi miktarlarına ilişkin bir belirleme yapılmadığı tespit edilmiştir.
Aktarılan hususlar bir arada değerlendirildiğinde, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmekte olup, teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlere ilişkin olarak açıklama kapsamında sunulacak analiz formatının idare tarafından verilen bu analiz formatı ile uyumlu olması zorunluluğu bulunmaktadır.
Diğer yandan, uyuşmazlığa konu ihalede açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin hazırlanan analizlerin paçal iş kalemi olarak hazırlandığı görülmüş olup, söz konusu analizlerin anılan Tebliğ’de belirtildiği üzere “ayrıntılı analiz” niteliği taşımadığı anlaşılmıştır. Dolayısıyla, bu haliyle aşırı düşük teklif sorgulama işleminin usulüne uygun olarak gerçekleştirilmediği, bu şekilde yapılan bir sorgulama sonucunda aşırı düşük teklif açıklamalarına ilişkin sağlıklı bir değerlendirme yapılabilmesinin imkân dâhilinde olmadığı anlaşılmıştır. Bu çerçevede,
a) Açıklama istenilecek paçal iş kalemlerine ait birim fiyat analizlerinin temel girdilere (işçilik, mazot, diğer malzeme girdileri, makine amortismanı vb. makine girdileri) kadar ayrıştırılarak yapılması,
b) Paçal iş kalemlerine ait analizlerde aynı poz numarasına sahip girdilerin miktar ve tutarlarının toplanması (örneğin aynı paçal iş kalemi analizi içerisinde yer alan tüm mazot girdilerinin toplanması),
c) Yukarıdaki işlemlerden sonra Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi,
d) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre aynı girdinin birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer alması halinde, bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilmesi (Örneğin mazot girdisi birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer alması durumunda, eğer bu paçal iş kalemleri analizlerinden en az birinde mazot girdisinin oranı söz konusu analiz toplamının %3’ünün üstünde olması halinde açıklama istenilmesi),
e) Açıklama istenilecek paçal iş kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinin hazırlanması,
Hazırlanan açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesi ile birlikte temel girdilerin cins ve miktarlarının gösterildiği, açıklama istenilecek paçal iş kalemlerine ait analiz formatlarının sınır değer altında teklif veren isteklilere gönderilerek yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, açıklanması istenilen özel pozlara ilişkin analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının yukarıda belirtildiği şekliyle hazırlanarak, aşırı düşük teklif yazısı ekinde isteklilere gönderilmek suretiyle teklif fiyatı sınır değerin altında olan isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,