A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Başvuru sahibinin 1 ve 2’nci iddialarına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,          

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,         

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,       

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.

45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.

45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.

Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.

Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.

Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.

Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  

45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.

...

45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

…

sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

…

b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği ‘malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)’ sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

…

45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.

…

İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur. İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.

45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.

45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.

…

45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler vb.dir.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.

45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

…

45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.” açıklamaları bulunmaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin

a) Adı: Hopa-Borçka Devlet Yolu Km:0+000-6+500 Arası ve K1 Katılım Şeridi Toprak İşleri,Sanat Yapıları,Köprü İşleri,Üstyapı İşleri (BSK) ve Çeşitli İşler Yapılması İkmal İşi

b) Yatırım proje no'su/kodu: 1991E040130-2015E040250-2009E040310

c) Miktarı ve türü:

441.000 m³ yarma kazısı,135.000 m³ ocak ariyet kazısı,31.500 m³ moloz taş duvar, 153.126,51 m³ beton , 4061,72 m³ Toprakarme için prekast cephe paneli,,211.500 ton Plent-Miks Alttemel Ve Plent-Miks Temel ,135.000 m² bitümlü sıcak karışım

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

ç) Yapılacağı yer: Hopa-Borçka Devlet Yolu” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. İstekliler tekliflerini, her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatlarının çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale üzerine bırakılan istekliyle her bir iş kaleminin miktarı ile iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleşme imzalanacaktır.”düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında olan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 nci maddede yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İhalede 43 adet doküman satın alındığı, 23 isteklinin ihaleye teklif verdiği, bir isteklinin teklifinin sunmuş olduğu faturaların teklif ettiği bedelin % 15’ini karşılamadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, geçerli 22 teklif üzerinden hesaplanan sınır değerin 131.011.841,97 TL olduğu, idarece 8 isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif olarak değerlendirildiği görülmüştür.

Hacı Tutumlu İnşaat Madencilik Anonim Şirketi - Onh İnşaat Taahhüt Anonim Şirketi - Abm Yol İnşaat Turizm Petrol Nakliyat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi İş Ortaklığının 22.06.2016 tarih ve 37275 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 22.06.2016 tarihli dilekçesi, öte yandan Libaş Müteahhitlik ve Müşavirlik Anonim Şirketi - En-Ez İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. İş Ortaklığı’nın da 24.06.2016 tarih ve 37675 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 24.06.2016 tarihli dilekçesi ile Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu,

Başvurular üzerine alınan 10.08.2016 tarih ve 2016/UY.II-2048 ve 2016/UY.II-2049 sayılı Kurul kararlarında Nas İnş. San. Tic. A.Ş., Tarmac Agrega Mad. ve Yapı San. Tic. A.Ş., Mapek İnş. ve Tic. A.Ş., Akm Yapı Taah. San. ve Tic. A.Ş., Detay Yol İnş. A.Ş., Demce Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş, Hacı Tutumlu İnş. Mad. A.Ş., Onh İnş. ve Taah. A.Ş., Güçlü İnş. Mak. San. ve Tic. A.Ş., Karfen İnş. San. Tur. En. ve Tic. A.Ş. ve Polat Yol Yapı San. ve Tic. A.Ş. tarafından sunulan iş deneyim belgelerine konu işlerin ihale konusu iş veya benzer iş tanımına uygun olan kısımlarının Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 50’nci maddesinde belirtilen usuller çerçevesinde belirlenmesi ve yapılacak hesaplama neticesinde iş deneyim tutarlarının tespit edilmesi,

a) Açıklama istenilecek paçal iş kalemlerine ait birim fiyat analizlerinin temel girdilere (işçilik, mazot, dinamit vb. diğer malzeme girdileri, makine amortismanı vb. makine girdileri) kadar ayrıştırılarak yapılması,

b) Paçal iş kalemlerine ait analizlerde aynı poz numarasına sahip girdilerin miktar ve tutarlarının toplanması (örneğin aynı paçal iş kalemi analizi içerisinde yer alan tüm mazot girdilerinin toplanması),

c) Yukarıdaki işlemlerden sonra Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi,

d) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre aynı girdinin birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilmesi (Örneğin mazot girdisi birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer alsın. Eğer bu paçal iş kalemleri analizlerinden en az birinde mazot girdisinin oranı söz konusu analiz toplamının %3’ünün üstünde olması halinde açıklama istenilmesi),

e) Açıklama istenilecek paçal iş kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinin hazırlanması,

Hazırlanan açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesi ile birlikte temel girdilerin cins ve miktarlarının gösterildiği, açıklama istenilecek paçal iş kalemlerine ait analiz formatlarının sınır değer altında teklif veren isteklilere gönderilerek aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilenmesi yönünde düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği anlaşılmıştır.

Bu bağlamda başvuru sahibi isteklinin “Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ilk ihale komisyonu kararı alındığı zamanda aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı, Kurul kararı üzerine yenilenen sorgulama neticesinde bu hakkını ihya etmesinin mümkün olmadığı” yönündeki iddiasının Kurul kararına itiraz niteliğinde olduğu, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 56’ncı maddesinde; Kamu İhale Kurulu’nun, Kuruma gelen itirazen şikayet başvurularıyla ilgili olarak gerekçesini belirtmek suretiyle karar vereceği hüküm altına alınmış olup, kamu ihale mevzuatında Kurul tarafından karara bağlanan hususların yeniden incelemeye alınmasına ilişkin bir düzenleme bulunmadığı anlaşılmıştır. Öte yandan, Kanun’un 57’nci maddesinde de şikâyetler ile ilgili olarak Kurum tarafından verilen nihai kararların mahkemelerde dava konusu edilebileceği belirtilmiştir.

Bu itibarla başvuru sahibi isteklinin 2’nci iddiası Kurul kararına itiraz niteliğinde olduğundan anılan iddianın görev yönünden reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.

İdarece Kurul kararı üzerine alınan 27.09.2016 tarih ve 2 nolu ihale komisyonu kararında üç isteklinin teklifinin sunmuş oldukları iş deneyim belgelerinin yetersiz olduğu gerekçesiyle, dokuz isteklinin teklifinin teklif geçerlilik sürelerinin uzatılmaması nedeniyle değerlendirme dışı bırakıldığı, geçerli teklifler üzerinden hesaplanan yeni sınır değerin 131.477.286,56 TL olarak tespit edildiği, idarece beş isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif olarak değerlendirildiği görülmüştür.

Yeniden yapılan aşırı düşük teklif sorgulaması neticesinde dört isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarını idareye sunduğu, idare tarafından sunulan tüm açıklamaların uygun görülerek ihalenin Nas İnşaat Sanayi Ticaret Anonim Şirketi üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.

İdarece sınır değerin altında teklif veren isteklilere 09.09.2016 tarihli aşırı düşük teklif açıklama isteme yazılarının gönderildiği, söz konusu yazıların tek sayfadan oluştuğu, anılan yazı ekinde ise açıklama istenen iş kalemleri listesi ile iş kalemlerine ilişkin analiz girdi ve miktarlarının belirtildiği analiz formatlarının verildiği, her bir analiz formatı için açıklama istenilmeyecek girdilerin ilişkin girdi satırının sonunda belirtildiği tespit edilmiştir.

Aşırı düşük teklif sorgulama yazı ekinde yer alan açıklama istenilen iş kalemleri listesinden; toplam 10 iş kaleminin teklif sorgulamasının konusunu oluşturduğu anlaşılmıştır.

- İhale üzerinde bırakılan istekli Nas İnşaat Sanayi Ticaret Anonim Şirketi’nin 26.09.2016 tarihli aşırı düşük teklif açıklamalarında, açıklanması istenilen 10 iş kalemi için ayrı ayrı tutar belirtilmek suretiyle toplam 96.527.388,70 TL bedel öngörüldüğü ve isteklinin toplam teklif tutarının 121.763.404,76 TL olduğu, bununla beraber açıklama kapsamında hesap cetvelleri ile kamu kurum ve kuruluşlarının yayımlamış olduğu rayiçler kullanılarak oluşturulan analizlerin ve fiyat tekliflerinin sunulduğu anlaşılmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.6’ncı maddesinde yer alan açıklamalardan, analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmadığı anlaşılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde, açıklanması istenilen iş kalemleri için oluşturulan analizlerde yer alan teklif birim fiyatlarının bir bölümünün oluşturulmasında kamu kurum/kuruluşlarının rayiçlerinin esas alındığı görülmüştür. Bu rayiçlerin ise istekli tarafından; iş kaleminin adı, birim fiyatı alınan kurum/kuruluş ve kâr ve genel gider hariç birim fiyat belirtilmek suretiyle liste hâlinde sunulduğu, bahse konu girdiler için sunulan listenin aşağıdaki şekilde olduğu görülmüştür.

Analizlerde kullanılan fore kazık makinası, kablo germe makinası, vinç ve konkasör için istekli tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayiçlerinin kullanıldığı görülmektedir. İstekli tarafından 03.138 poz nolu vinç için 2016 yılı rayiç birim fiyatının esas alındığı,  bununla beraber 03.068/1 poz nolu fore kazık makinası, 03.072/5 poz nolu kablo germe makinası ve 03.030 poz nolu konkasörün kamu kurum ve kuruluşlarının güncel birim fiyat listelerinde yer almadığı, en son olarak 2015 yılında birim fiyatı yayımlanan bahse konu pozlara ilişkin olarak istekli tarafından teklif edilen fiyatların, 2015 yılı birim fiyatlarının Yİ-ÜFE endeksi baz alınarak güncellenmiş tutarlarının altında olmadığı anlaşılmıştır.

Bununla beraber ihale konusu işte kullanılacak makinalardan yükleyici, beton vibratörü, vibratör, buhar jeneratörü, motopomp, arazöz, eleme makinası, otomatik kart basan tartı kantarı, sabit su tankı, ekskavatör ve dragline tipi makinalar, lastik tekerlekli silindir, kompresör, titreşimli silindir, distribütör, lastik tekerlekli traktör, süpürge makinası, eleme makinası, agrega silosu, asfalt tankı, elektronik duyargalı asfalt finişeri, demir merdaneli silindir, büyük asfalt kurutma makinası ve traktör buldozerin açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinden olduğu anlaşılmış, bu bağlamda isteklinin makina giderlerine (fore kazık makinası, kablo germe makinası, vinç ve konkasör) yönelik açıklamalarının yeterli olduğu sonucuna varılmıştır.

İstekli tarafından mazot (motorin), C40/50 ve C30/37 beton harcı, amonyum nitrat fuel-oil karışımı, asfalt katkı malzemesi, galvanizli ankraj çeşitleri, beton çelik çubuğu ve kılıf borusu (çelik kablo için) maliyetlerinin tevsiki için üçüncü kişilerden fiyat teklifi alındığı, fiyat teklifleri üzerinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımızca düzenlenerek onaylanan (…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim satış tutarının %80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak ilgili meslek mensubu tarafından iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenerek imzalandığı görülmüştür.

Aktarılan Tebliğ açıklamalarından, isteklilerce tekliflerini oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi ile açıklama yapılması durumunda, fiyat tekliflerinin meslek mensubu tarafından onaylanmış olması ve üzerlerinde ilgili beyan ifadesinin yer almasının gerektiği, fiyat tekliflerinin dayanağını oluşturan tutanakların ilgili meslek mensubunca düzenlenip, muhafaza edilmesi gerektiği, gerekli görülmesi halinde meslek mensubundan istenebileceği hususunda idare ve Kurumun takdir yetkisine haiz olduğu, meslek mensubunun; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumlu olduğu anlaşılmaktadır.

Bu bağlamda istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan fiyat tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği açıklamalarına uygun olarak düzenlendiği anlaşılmış, bahse konu tutanakların açıklama kapsamında sunulmasının gerekli olmadığı sonucuna varılmıştır.

Öte yandan istekli tarafından kılıf borusu (çelik kablo için) için alınan fiyat teklifinin serbest muhasebeci tarafından kaşelenerek imzalandığı, Kamu İhale Genel Tebliği açıklamaları uyarınca serbest muhasebecilerin meslek mensubu olmadıkları ve ilgili tutanakları düzenleme yetkilerinin bulunmadığı anlaşılmış, ilgili gider kaleminin mevzuata uygun biçimde açıklanamadığı sonucuna varılmıştır.

Buna ek olarak idarece açıklanması istenilen “Prefabrik kirişlerin imal yerinden iş başına taşınması”, “Karışımın serilme yerine taşınması”, “Agreganın konkasörden plent sahasına taşınması”, “Bitümlü sıcak karışımın plentten iş başına taşınması” ve “Bitümlü malzemenin temin yerinden plent sahasına taşınması” işlerinin açıklanmasına yönelik olarak; istekli tarafından Karayolları Genel Müdürlüğünce yayımlanan “Yol, Köprü, Tünel, Bitümlü Kaplamalar, Bakım ve Trafik İşlerine Ait Fiyat Analizleri” kitabında yer alan 07.005/K poz nolu “Kazıdan başka inşaat malzemelerinin taşınması (10000 m. ye kadar)”na ilişkin (F = 0,00017 x K x √M x A) formülü ile 07.006/K poz nolu “Kazıdan başka inşaat malzemelerinin taşınması (10000 m. den fazla)”na ilişkin [F = K x (0,00007 x M + 0,01) x A] formüllerinin kullanıldığı anlaşılmıştır.

Nakliye formüllerindeki K katsayısının, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yayımlanan rayiç cetvelinde 02.017 poz nolu, “Her cins ve tonajda motorlu araç için taşıma katsayısı” olduğu ve 2016 yılı için birim fiyatının 225,00 TL olarak belirlenmiş olduğu, istekli tarafından hesaplamalarda bu katsayının kullanıldığı anlaşılmıştır. Bununla beraber istekli tarafından “Prefabrik kirişlerin imal yerinden iş başına taşınması” için mesafenin 50 km, “Karışımın serilme yerine taşınması” için 1650 mt, “Agreganın konkasörden plent sahasına taşınması” için mesafenin 250 mt, “Bitümlü sıcak karışımın plentten iş başına taşınması”için mesafenin 12,5 km, “Bitümlü malzemenin temin yerinden plent sahasına taşınması” için ise mesafenin 827 km olarak esas alındığı görülmüştür.

Bununla beraber 04.253 ve 04.254 girdi nolu beton çelik çubuğuna ilişkin olarak alınan fiyat teklifinde nakliye bedelinin satıcı firmaya ait olduğunun belirtildiği, istekli tarafından bu bağlamda KGM/NÇ poz nolu “Nervürlü çeliğin yüklenmesi, iş başına taşınması, boşaltılması ve istifi” iş kaleminin analizinde yer alan “İnce nervürlü çeliğin; yüklenmesi, iş başına taşınması, boşaltılması ve istifi” için bedel öngörülmediği tespit edilmiştir.

Bahse konu analizde yer alan 09.012/K poz nolu “İnce nervürlü çeliğin; yüklenmesi, iş başına taşınması, boşaltılması ve istifi” girdisinin idarece açıklanması istenilen analiz girdilerinden olduğu, bu çerçevede anılan gider kaleminin ayrı bir şekilde açıklanması gerektiği anlaşılmıştır. Bu bağlamda nervürlü beton çelik çubuklarına yönelik nakliye dahil olarak alındığı anlaşılan fiyat teklifleri ile “İnce nervürlü çeliğin; yüklenmesi, iş başına taşınması, boşaltılması ve istifi” gider kaleminin açıklanamayacağı sonucuna varılmıştır.

Öte yandan “Agreganın plent sahasına taşınması” ve “Ocak taşının iş yerine taşınması” işleri için üçüncü kişiden fiyat teklifi alındığı, fiyat teklifleri üzerinde“Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımızca düzenlenerek onaylanan (…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak ilgili meslek mensubu tarafından iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenerek imzalandığı görülmüştür. Ancak bahse konu nakliye kalemlerinin idarece verilen analiz formatlarında 07.006/K poz numarası ile birlikte verildiği, bu çerçevede anılan girdilerin ilgili formülasyon kullanılarak hesaplanmak suretiyle açıklanması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Analizlerde kullanılan işçilik ücretleri yönünden ise;

Yağcı için 7,32 TL,

Operatör makinist için 7,32 TL,

Düz işçi için 7,32 TL,

Soğuk demirci ustası için 7,32 TL,

Soğuk demirci ustası yardımcısı için 7,32 TL,

Makinist yardımcısı için 7,32 TL,

Betoncu ustası için 7,32 TL,

Formen için 7,32 TL,

…

fiyat öngörülerek açıklama yapıldığı görülmüştür.

2016 yılı için aylık brüt asgari işçilik ücretinin 1.647,00 TL olarak belirlendiği, ilgili mevzuatı gereği kabul edilen aylık çalışılan gün sayısının 30 gün olduğu ve günlük normal çalışma süresinin 7,5 saat olarak hesaplandığı dikkate alındığında, bir işçi için 1 saatlik normal çalışma ücretinin (1.647,00 / 30 / 7,5=) 7,32 TL olduğu anlaşılmıştır. Bu bağlamda istekli tarafından teklif edilen işçilik birim fiyatlarının saatlik asgari ücrete eşit olduğu tespit edilmiştir.

Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde, istekli tarafından kılıf borusu (çelik kablo için) için alınan fiyat teklifinin serbest muhasebeci tarafından kaşelenerek imzalandığı, bu bağlamda alınan fiyat teklifinin mevzuata uygun biçimde düzenlenmediği, bununla beraber nervürlü beton çelik çubukları için alınan fiyat teklifinde teklif fiyatına nakliye giderlerinin dahil olduğunun belirtildiği, istekli tarafından 09.012/K poz nolu “İnce nervürlü çeliğin; yüklenmesi, iş başına taşınması, boşaltılması ve istifi”ne ilişkin olarak bu gerekçeyle ayrıca bedel öngörülmediği, ancak anılan girdinin idarece açıklanması istenilen analiz girdilerinden olduğu ve bu çerçevede ayrıca açıklanması gerektiği, ayrıca “Agreganın plent sahasına taşınması” ve “Ocak taşının iş yerine taşınması” işlerinin idarece verilen 07.006/K poz numarası ile ilgili taşıma formülü kullanılarak açıklanması gerektiği anlaşılmış, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

- Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli Polat Yol Yapı San. ve Tic. A.Ş.nin 24.09.2016 tarihli aşırı düşük teklif açıklamalarında, açıklanması istenilen 10 iş kalemi için ayrı ayrı tutar belirtildiği ve isteklinin toplam teklif tutarının 125.607.487,44 TL olduğu, bununla beraber açıklama kapsamında hesap cetvelleri ile kamu kurum ve kuruluşlarının yayımlamış olduğu rayiçler kullanılarak oluşturulan analizlerin ve fiyat tekliflerinin sunulduğu görülmüştür.

Analizlerde kullanılan fore kazık makinası ve vinç için, istekli tarafından Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 03.068/1A(Y) poz nolu fore kazık makinası (200 HP) ve 03.138 poz nolu vinç için 2016 yılı rayiç birim fiyatlarının esas alındığı,  (Ek:8/sf. 252) bununla beraber, kablo germe makinası ve konkasör için üçüncü kişilerden fiyat teklifi alındığı anlaşılmıştır. (Ek:8/sf. 275, 287) Konkasör için alınan fiyat teklifi üzerinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımızca düzenlenerek onaylanan (…/…/….) tarih ve (……….) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak ilgili meslek mensubu tarafından iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenerek imzalandığı görülmüş, ancak fiyat teklifine dayanak teşkil eden satış tutarı tespit tutanağına ilişkin tarih ve sayı kısmının boş bırakıldığı tespit edilmiştir.

İstekli tarafından C30/37 beton harcı, amonyum nitrat fuel-oil karışımı, asfalt katkı malzemesi, galvanizli ankraj çeşitleri, beton çelik çubuğu ve kılıf borusu (çelik kablo için) maliyetlerinin tevsiki için üçüncü kişilerden fiyat teklifi alındığı, fiyat teklifleri üzerinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımızca düzenlenerek onaylanan (…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak ilgili meslek mensubu tarafından iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenerek imzalandığı görülmüştür.

Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında amonyum nitrat fuel-oil karışımına ilişkin fiyat teklifine dayanak teşkil eden 21/09/2016 tarihli ve 2016/07 sayılı satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) ile serbest muhasebeci malî müşavir ile mükellef arasında imzalanan sözleşmenin ve meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin de sunulduğu tespit edilmiş, 2016 yılı 2. geçici vergi beyanname dönemine ait olan tutanaktaki bilgilerin fiyat teklifinde yer alan bilgiler ile uyumlu olduğu anlaşılmıştır.

İstekli tarafından aşırı düşük teklif açıklama kapsamında sunulan diğer fiyat tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği açıklamalarına uygun olarak düzenlendiği, fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden tutanakların açıklama kapsamında sunulmasının zorunlu olmadığı hususu anlaşılmıştır.

Buna ek olarak idarece açıklanması istenilen “İnce nervürlü çeliğin; yüklenmesi, iş başına taşınması, boşaltılması ve istifi”, “Prefabrik kirişlerin imal yerinden iş başına taşınması”, “Agreganın plent sahasına taşınması”, “Karışımın serilme yerine taşınması”, “Bitümlü malzemenin temin yerinden plent sahasına taşınması”, Bitümlü sıcak karışımın plentten iş başına taşınması”, “Agreganın konkasörden plent sahasına taşınması”, “Ocak taşının iş yerine taşınması”girdilerine ilişkin giderleri açıklamak amacıyla Karayolları Genel Müdürlüğünce yayımlanan formüllerinin kullanıldığı anlaşılmıştır.

Nakliye formüllerindeki K katsayısının, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yayımlanan rayiç cetvelinde 02.017 poz nolu, “Her cins ve tonajda motorlu araç için taşıma katsayısı” olduğu ve 2016 yılı için birim fiyatının 225,00 TL olarak belirlenmiş olduğu, istekli tarafından hesaplamalarda bu katsayının kullanıldığı anlaşılmıştır.

“İnce nervürlü çeliğin; yüklenmesi, iş başına taşınması, boşaltılması ve istifi” için mesafenin 400 km, “Prefabrik kirişlerin imal yerinden iş başına taşınması”için mesafenin 5,5 km, “Agreganın plent sahasına taşınması” için 50 mt, “Karışımın serilme yerine taşınması” için 1.725 mt, “Bitümlü malzemenin temin yerinden plent sahasına taşınması” için 1.125 km, Bitümlü sıcak karışımın plentten iş başına taşınması” için 3.550 mt, “Agreganın konkasörden plent sahasına taşınması” için 50 mt, “Ocak taşının iş yerine taşınması” için ise mesafenin 24,82 km olarak esas alındığı, bununla beraber bu mesafelerinin istekli tarafından nasıl belirlendiğinin itinerer üzerinde belirtildiği görülmüştür.

Bu hususlarla beraber Karayolları Genel Müdürlüğünce yayımlanan 09.012/K poz nolu iş kaleminde yüklemenin de hesaplamaya dahil edilerek işçilik giderinin 5 saat olarak öngörüldüğü, ancak istekli tarafından “İnce nervürlü çeliğin; yüklenmesi, iş başına taşınması, boşaltılması ve istifi” için oluşturulan analizde işçiliğin 3,5 saat olarak esas alındığı görülmüştür. Bu bağlamda isteklinin “İnce nervürlü çeliğin; yüklenmesi, iş başına taşınması, boşaltılması ve istifi” girdisini açıklayamadığı sonucuna varılmıştır.

Analizlerde kullanılan işçilik ücretleri yönünden ise;

Yağcı için 7,32 TL,

Operatör makinist için 7,32 TL,

Düz işçi için 7,32 TL,

Soğuk demirci ustası için 2,50 TL,

Soğuk demirci ustası yardımcısı için 2,50 TL,

Makinist yardımcısı için 7,32 TL,

Betoncu ustası için 7,32 TL,

Formen için 7,32 TL,

…

fiyat öngörülerek açıklama yapıldığı görülmüştür.

2016 yılı için aylık brüt asgari işçilik ücretinin 1.647,00 TL olarak belirlendiği, ilgili mevzuatı gereği kabul edilen aylık çalışılan gün sayısının 30 gün olduğu ve günlük normal çalışma süresinin 7,5 saat olarak hesaplandığı dikkate alındığında, bir işçi için 1 saatlik normal çalışma ücretinin (1.647,00 / 30 / 7,5=) 7,32 TL olduğu anlaşılmıştır. Bu çerçevede bahse konu açıklamalarda soğuk demirci ustası ve soğuk demirci usta yardımcısı için alınan 2,50 TL’lik fiyat teklifinin saatlik asgarî işçilik giderini karşılamayacağı anlaşılmış olup, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

Yapılan inceleme ve değerlendirmeler neticesinde, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının; konkasöre ilişkin olarak alınan fiyat teklifine dayanak teşkil eden satış tutarı tespit tutanağına ilişkin tarih ve sayı kısmının boş bırakılması, “İnce nervürlü çeliğin; yüklenmesi, iş başına taşınması, boşaltılması ve istifi” için oluşturulan analizde 3,5 saat olarak esas alınması, öte yandan soğuk demirci ustası ve soğuk demirci usta yardımcısı için saatlik asgarî ücretin altında fiyat teklifi alınması yönlerinden Kamu İhale Genel Tebliği açıklamalarına uygun olmadığı anlaşılmıştır.

B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.

 - Mautek İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin 26.09.2016 tarihli aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında, “İnce nervürlü çeliğin; yüklenmesi, iş başına taşınması, boşaltılması ve istifi”ne ilişkin giderlerin açıklanması amacıyla Karayolları Genel Müdürlüğünce yayımlanan 09.012/K formülünün kullanıldığı görülmüştür.

Bununla beraber Karayolları Genel Müdürlüğünce yayımlanan 09.012/K poz nolu iş kaleminde işçilik giderinin 5 saat olarak öngörüldüğü, ancak istekli tarafından “İnce nervürlü çeliğin; yüklenmesi, iş başına taşınması, boşaltılması ve istifi” için oluşturulan analizde işçiliğin 3,5 saat olarak esas alındığı anlaşılmıştır. Bu bağlamda isteklinin “İnce nervürlü çeliğin; yüklenmesi, iş başına taşınması, boşaltılması ve istifi” girdisini açıklayamadığı sonucuna varılmıştır.

- Libaş Müteahhitlik ve Müşavirlik Anonim Şirketi - En-Ez İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. İş Ortaklığı’nın 26.09.2016 tarihli aşırı düşük teklif açıklamalarında, idarece verilen analiz formatında 09.012/K poz numarası ile belirtilen “İnce nervürlü çeliğin; yüklenmesi, iş başına taşınması, boşaltılması ve istifi” iş kaleminin açıklanmasına yönelik olarak oluşturulan analizin istekli tarafından değiştirilerek 09.012/K-Ö1 poz no ile oluşturulduğu ve “demirin taşınması, boşaltılması ve istifi” olarak adlandırıldığı anlaşılmıştır.

Bununla beraber anılan girdinin alt analizinde nervürlü demir naklinin ayrıca hesaplandığı, 09.012/K-Ö1 poz nolu analizde demirin boşaltılması ve istifi için işçiliğin 5 saat olarak esas alındığı görülmüştür. Ancak istekli tarafından oluşturulan analizlerde ince nervürlü çeliğin yüklenmesine ilişkin olarak hesaplama yapılmadığı tespit edilmiştir. Bu nedenlerle isteklinin “İnce nervürlü çeliğin; yüklenmesi, iş başına taşınması, boşaltılması ve istifi” iş kalemini açıklayamadığı sonucuna varılmıştır.

Öte yandan anılan istekli tarafından diğer nakliye girdilerinin açıklanması amacıyla oluşturulan alt analizlerin NAK-01, NAK-02, NAK-03, NAK-04, NAK-05, NAK-06, NAK-07 şeklinde adlandırıldığı ve bu analizlerden alınan birim fiyatların ilgili iş kalemlerinde NAK-01, NAK-02, NAK-03, NAK-04, NAK-05, NAK-06 ve NAK-07 poz numaraları ile belirtildiği tespit edilmiştir. Bu bağlamda istekli tarafından idarece verilen analiz formatının değiştirildiği anlaşılmış, bu şekilde yapılan açıklamaların mevzuata uygun olmayacağı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, aşırı düşük teklif açıklamaları mevzuata uygun bulunmayan ihale üzerinde bırakılan istekli Nas İnşaat Sanayi Ticaret Anonim Şirketi, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli Polat Yol Yapı San. ve Tic. A.Ş., Mautek İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ve Libaş Müteahhitlik ve Müşavirlik Anonim Şirketi - En-Ez İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. İş Ortaklığı’nın tekliflerinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

    Oybirliği ile karar verildi.

Kararı Dosya Olarak İndirmek İçin Lütfen Tıklayınız.