• https://www.facebook.com/insaatyonetimi
  • https://www.twitter.com/@insaatyonetimi
Üye Girişi
Kamu İhale Kurul Kararları
Kongre Takvimi
    • İnşaat Yönetimi

Analiz Girdilerinin Miktarlarının Düşürülmesi

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle;

İtirazen şikayet başvurusu üzerine alınan 2016/UY.III-992 sayılı Kurul kararıyla aşırı düşük teklif fiyatları hakkında yeniden açıklama istenmesi yönünde düzeltici işlem belirlendiği, ancak idarece yapılan sorgulama sonucunda İz Grup Madencilik Taahhüt İnşaat Makina Proje İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin açıklamalarının yine kabul edildiği, halbuki anılan isteklinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45'inci maddesine uygun olarak teklif fiyatı hakkında aşırı düşük teklif açıklaması yapmasının mümkün olmadığı, zira teklif fiyatının yaklaşık maliyete göre %35 indirim içerdiği, bu oranda indirimle piyasadan teklif alınmasının mümkün olmadığı, kamu kurum ve kuruluşlarının yayımlanmış birim fiyatlarının esas alınması halinde ise %25 genel gider ve kâr oranından daha fazla indirim yapılmasının mevzuata uygun olmadığı,  birim fiyat analizlerine dayanak olan fiyat tekliflerinin mevzuata uygun düzenlenmediği, maliyet/satış tutarı tespit tutanakları ile uyumlu olmadığı, istenen vergi beyanname dönemine ilişkin olmadığı, analizlerde asgari ücretten daha düşük işçilik ücretinin esas alındığı, kendine ait makine maliyetlerinin gerçekçi şekilde yansıtılmadığı, fiyat teklifinin alındığı yer ile işin yapılacağı yerin farklı olması, nakliye farkı gibi nedenlerle maliyet muhasebesine göre fiyat teklifi alınmasının mümkün olmadığı işlere ilişkin sunulan fiyat tekliflerinin kabul edilmemesi gerektiği, analiz girdi miktarlarının analiz formatlarına aykırı olarak düşürüldüğü, nakliye mesafelerinin hatalı belirlendiği ve nakliye formüllerinin kullanılmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Toplantı No2016/056
Gündem No10
Karar Tarihi19.10.2016
Karar No2016/UY.III-2553
Şikayetçi: 

Egecan Akaryakıt Temizlik Nakliyat İnşaat Turizm İnşaat Sanayi Ticaret A.Ş.-Asil İnşaat Sanayi Ve Ticaret A.Ş. (28.09.2016 tarih ve 2016/M.K-489 Sayılı Kurul Kararı) 

İhaleyi Yapan Daire: 

Karayolları Genel Müdürlüğü 15. Bölge Müdürlüğü Kastamonu 

Başvuru Tarih ve Sayısı: 

16.05.2016 / 29841 

Başvuruya Konu İhale: 

2016/5371 İhale Kayıt Numaralı "(Karabük-Yenice)Ayr-Kozcağız Yolu Km:32+300-34+500 Arası (Mevcut Yola Bağlantılar Dahil)Toprak İşleri,Sanat Yapıları Ve Üst Yapı İşleri" İhalesi 

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
 
Egecan Akaryakıt Temizlik Nakliyat İnşaat Turizm İnşaat Sanayi Ticaret A.Ş.-Asil İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş.nin 04.05.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 06.05.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 16.05.2016 tarih ve 29841 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 16.05.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu, yapılan inceleme sonucunda 08.06.2016 tarihli ve 2016/UY.III-1521 sayılı Kurul kararı alındığı ve söz konusu Kurul kararında “S/08 Ocak taşı ile istifsiz taş dolgu yapılması (nakli dahil) (9.750 m3)”, “S/12 Ocak taşı ile moloz taş inşaat (Hazır beton harcı ile) (Kullanılan her türlü malzeme ve nakliye dahil) (23.500 m3)” ve TT/05 Dolgu altına ocak taşından makine ile istifsiz taş dolgu yapılması (nakli dahil) (170.000 m3)” iş kalemleri için ise isteklinin teklif fiyatında esas alınan birim fiyatlara ilişkin olarak yapılan analizlerin Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.4. maddesine aykırı olarak idarenin 15.04.2016 tarihli açıklama isteme yazısı ekinde yer alan analiz formatları ile uyumlu olmadığı, [analizlere dahil edilen “her cins ocak taşı ve nakliye” bedeline ilişkin olarak sunulan Alagözler Kum Çakıl Tic. ve San. A.Ş.nden alınmış ilgili meslek mensubu onaylı fiyat teklifi kapsamında yer aldığı gerekçesiyle, açıklama isteme yazısı ekinde yer alan analiz formatlarındaki “01.502 Erbap işçi”, “01.011 Lağımcı (ateşleme ustası)”, “01.403 Makinist”, “03.017 Kompresör (210 cfm’lik kompresör + hortum ve tabancalar)”, “04.103 Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı”, “03.004 Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP(21/2Yd3)” analiz girdilerinin çıkarıldığı; “01.409 Formen”, “01.400 Yağcı”, “01.404 Operatör makinist”, “04.109 Mazot (motorin)” analiz girdilerinin de miktarlarının düşürüldüğü] tespit edilmiştir.
Bu durumda yukarıda sayılan iş kalemleri ile ilgili olarak, istekli tarafından teklif edilen birim fiyatlara ilişkin analizler, idarece aşırı düşük teklif fiyatları hakkında açıklama isteme yazısı ekinde isteklilere verilen analiz formatlarına analiz girdi ve miktarları bakımından uygun olmadığı halde söz konusu isteklinin aşırı düşük teklif fiyatı açıklamalarının uygun görülmesinin Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.8 maddesine aykırı olduğu anlaşılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, İz Grup Madencilik Taahhüt İnşaat Makina Proje İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,” şeklinde karar verilmiş olup, İz Grup Mad. Taah. İnş. Mak. Prj. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada, Ankara 1. İdare Mahkemesinin 23.08.2016 tarihli ve E:2016/2813 sayılı kararında “Karayolları Genel Müdürlüğü 15. Bölge Müdürlüğü/Kastamonu tarafından (Karabük-Yenice) Ayr-Kozcağız Yolu Km: 32+300-34+500 Arası (Mevcut Yola Bağlantılar Dahil) Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üst Yapı İşlerine ilişkin olarak açık ihale usulü ile gerçekleştirilen ihaleye yönelik itirazen şikayet başvurusu neticesinde tesis edilen 06.04.2016 tarih ve 2016/UY.III-992 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile aşırı düşük teklif fiyatları hakkında yeniden açıklama istenmesi yönünde düzeltici işlem belirlendiği, anılan karar üzerinde idarece ihaleye aşırı düşük teklif sunmuş olan isteklilere belirlenen iş kalemlerine ilişkin açıklama isteme yazısı ve yazı ekinde analiz formatlarının gönderildiği, istekliler tarafından sunulan belgelere ilişkin idarece gerçekleştirilen sorgulama neticesinde ihalenin 27.04.2016 tarihli ihale komisyon kararı ile davacı şirket üzerinde bırakıldığı, yapılan şikayet başvurusunun idare tarafından reddedilmesi üzerine 16.05.2016 tarihinde gerçekleştirilen itirazen şikayet başvurusu neticesinde davacı şirketin teklifinin reddedilmesi yönünde tesis edilen 08.06.2016 tarih ve 2016/UY.III-1521 sayılı Kamu İhale Kurulu kararının iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık; dava konusu kurul kararında açıklama isteme yazısı ekinde yer alan analiz formatlarından çıkarıldığı ve miktarlarının düşürüldüğü tespit edildiği belirtilen analiz girdilerinin davacı şirket tarafından aşırı düşük teklif açıklama isteğine binaen sunulan 3. kişiden alınmış ilgili meslek mensubu onaylı fiyat teklifi kapsamında yer alıp almadığına ve 3. kişilerden alınmış fiyat tekliflerinin sunulup sunulamayacağına ilişkindir.
Yukarıda da yer verilen ilgili mevzuat gereğince istekliler tarafından aşırı düşük fiyat teklifi açıklamasına ilişkin olarak 3. kişilerden alınan ilgili meslek mensubu onaylı fiyat tekliflerinin sunulmasına engel bir durum söz konusu olmayıp dosya kapsamında da böyle bir yasak öngören herhangi bir düzenleme mevcut değildir.
Bahsi geçen analiz girdilerinin davacı şirket tarafından aşırı düşük teklif açıklama isteğine binaen sunulan 3. kişiden alınmış ilgili meslek mensubu onaylı fiyat teklifi kapsamında yer alıp almadığı hususunda ise; davacı şirketin, aşırı düşük teklif açıklama talebine ilişkin olarak idareye sunmuş olduğu 22.04.2016 tarihli açıklama yazısında; "İdarenizin tarafımıza tebliğ ettiği Aşırı Düşük Teklif Sorgulaması konulu yazısının ekinde verilen analiz tablosunda Ocaktan Taş Hazırlanması Alt Analizinde bulunan 01.502 Poz Nolu Erbap işçi, 01.011 Poz Nolu Lağımcı (Ateşleme ustası), 01.403 Poz Nolu Makinist, 03.017 Poz Nolu Kompresör (210 cfm'lik kompresör+hortum ve tabancalar), 04.103 Poz Nolu Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı ve 03.004 Poz Nolu Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (21/2Yd3) pozlar Alagözler Kum Çakıl Tic. ve San. A.Ş. den alınan fiyat teklifi kapsamında kaldığından idarenizin tarafımıza verilen analizinden çıkarılmıştır. Bununla birlikte Ocaktan Taş Hazırlanması Alt Analizinde bulunan 01.409 Poz Nolu Formen, 01.400 Poz Nolu Yağcı, 01.404 Poz Nolu Operatör makinist ve 04.109 Poz Nolu Mazot (motorin) pozlarındaki miktarlar, İdarenizin Aşırı Düşük Teklif Sorgulaması konulu yazısının ekindeki analizlerden düşülmüştür” demek suretiyleihale konusu işe ilişkin olarak kullanılacak ocak taşını kendileri hazırlamak yerine üçüncü kişiden tedarik edeceklerini ve bu nedenle analiz formatında yer alan ocak taşının hazırlanmasına ilişkin bir kısım girdilere yer vermediklerini, bir kısım girdilerin miktarını düşürdüklerini, bu girdileri üçüncü kişiden aldıkları fiyat teklifi ve proforma fatura ile karşıladıklarını beyan ettikleri ve davalı idarenin de dava konusu kararda davacı şirketin bu iddiasına yer verdiği görülmekle birlikte; davaya konu kurul kararında davacının bu iddiasını karşılayacak nitelikte, üçüncü kişiden alınan fiyat teklifinin söz konusu analiz girdilerini kapsayıp kapsamadığına ilişkin herhangi bir değerlendirmeye yer verilmemiştir.
Hal böyle iken; davalı idarenin analiz formatlarında yer verilmediği veya miktarlarının düşürüldüğünü belirttiği analiz girdilerinin, üçüncü kişiden alınan fiyat teklifi kapsamında karşılandığı yönündeki davacı iddiası incelenip bu hususa ilişkin bir değerlendirme yapılmaksızın, salt söz konusu girdilerin analiz formatında yer almadığı ileri sürülerek tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Hukuka aykırılığı tespit edilen dava konusu işlemin uygulanması halinde, davacının bahsi geçen ihale süreci dışında kalacağı dikkate alındığında, davacı açısından telafisi güç ve imkansız zararlara sebebiyet vereceği de açıktır.” gerekçesiyle yürütmenin durdurulmasına karar verilmiştir.
 
Konuya ilişkin olarak 28.09.2016 tarihli ve 2016/MK-489 sayılı Kurul kararı alındığı ve Kurul kararında “1- Kamu İhale Kurulunun 08.06.2016 tarihli ve 2016/UY.III-1521 sayılı kararının iptaline,
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, İz Grup Mad. Taah. İnş. Mak. Prj. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamalarının yeniden incelenmesine,” şeklinde karar verilmiş olup, anılan Kurul kararı uyarınca yapılan inceleme aşağıdadır.
 
Kamu İhale Genel Tebliğinin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan ‘sıralı iş kalemleri/grupları listesi’ kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan ‘sıralı analiz girdileri listesi’ kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.
45.1.13 Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 - 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.
…” açıklamaları bulunmaktadır.
 
Kamu İhale Kurulunun 06.04.2016 tarihli ve 2016/UY.III-992 sayılı düzeltici işlem belirlenmesine ilişkin karar gereği olarak, 15.04.2016 tarihli yazılarla idarece tespit edilen sınır değerden daha düşük fiyat teklif eden isteklilerden aşırı düşük teklif fiyatları hakkında açıklama istendiği,
 
Söz konusu yazı ekinde yaklaşık maliyetin %82,52’lik kısmını oluşturan ve açıklama istenen iş kalemleri listesi [“S/05 Her türlü inşaatta temel dışında kuruda veya suda her dozda demirsiz beton.(Kullanılan her türlü malzeme ve nakliyeler dahildir) (C30/37 hazır beton harcı ile) (2.400 m3)”, “S/08 Ocak taşı ile istifsiz taş dolgu yapılması (nakli dahil) (9.750 m3)”, “S/12 Ocak taşı ile moloz taş inşaat (Hazır beton harcı ile) (Kullanılan her türlü malzeme ve nakliye dahil) (23.500 m3)”, “TT/01 Her cins ve klastaki zeminde yarma ve yan ariyet kazısı yapılması, kullanılması ve nakli (150.000 m3)”, TT/05 Dolgu altına ocak taşından makine ile istifsiz taş dolgu yapılması (nakli dahil) (170.000 m3)”], sayılan iş kalemlerinin hepsi için analiz girdi ve miktarlarını gösteren 5 adet analiz formatı ve açıklama istenmeyen analiz girdileri listesinin yer aldığı,
 
İdarenin açıklama talebine sadece İz Grup Madencilik Taahhüt İnşaat Makina Proje İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin yanıt verdiği,
 
Aşırı düşük teklif fiyatı açıklamaları uygun görülerek ihale komisyonu kararıyla ihale üzerinde bırakılan anılan isteklinin 22.04.2016 tarihli aşırı düşük teklif fiyatı açıklama yazısı ve ekleri incelendiğinde,
 
 “S/08 Ocak taşı ile istifsiz taş dolgu yapılması (nakli dahil) (9.750 m3)”“S/12 Ocak taşı ile moloz taş inşaat (Hazır beton harcı ile) (Kullanılan her türlü malzeme ve nakliye dahil) (23.500 m3)” ve TT/05 Dolgu altına ocak taşından makine ile istifsiz taş dolgu yapılması (nakli dahil) (170.000 m3)” iş kalemleri için isteklinin teklif fiyatında esas alınan birim fiyatlara ilişkin olarak yapılan analizlerin Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.4’üncü maddesine aykırı olarak idarenin 15.04.2016 tarihli açıklama isteme yazısı ekinde yer alan analiz formatları ile uyumlu olmadığı, [analizlere dahil edilen her cins ocak taşı ve nakliye bedeline ilişkin olarak sunulan Alagözler Kum Çakıl Tic. ve San. A.Ş.nden alınmış ilgili meslek mensubu onaylı fiyat teklifi kapsamında yer aldığı gerekçesiyle, açıklama isteme yazısı ekinde yer alan analiz formatlarındaki “01.502 Erbap işçi”, “01.011 Lağımcı (ateşleme ustası)”, “01.403 Makinist”, “03.017 Kompresör (210 cfm’lik kompresör + hortum ve tabancalar)”, “04.103 Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı”, “03.004 Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP(21/2Yd3)” analiz girdilerinin çıkarıldığı; “01.409 Formen”, “01.400 Yağcı”, “01.404 Operatör makinist”, “04.109 Mazot (motorin)” analiz girdilerinin de miktarlarının düşürüldüğü] tespit edilmiştir.
 
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4’üncü maddesinde “Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.” açıklaması yer almaktadır.
 
Söz konusu iş kalemlerinin, idarece tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) olduğu ve Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.4’üncü maddesinin son fıkrası uyarınca özel ve paçal iş kalemlerinin, analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının isteklilere verilmesi gerektiği ve isteklilerin açıklamalarının da yazı ekinde verilen analiz formatlarında yer alan analiz girdi ve miktarları bakımından uygun olması gerektiği, söz konusu isteklinin açıklamasında yer verdiği analizlere dahil edilen her cins ocak taşı ve nakliye bedeline ilişkin olarak sunulan Alagözler Kum Çakıl Tic. ve San. A.Ş.nden alınmış ilgili meslek mensubu onaylı fiyat teklifinin ise yalnızca “Her cins ocak taşı” ile Ocak taşı nakliye bedeline” ilişkin iş kaleminden oluştuğu ve teklifte “Nakliyesi vb.  tüm giderler dahil” ibaresinin bulunduğu, bu iş kalemlerinde açıklama isteme yazısı ekinde yer alan analiz formatlarındaki “01.502 Erbap işçi”, “01.011 Lağımcı (ateşleme ustası)”, “01.403 Makinist”, “03.017 Kompresör (210 cfm’lik kompresör + hortum ve tabancalar)”, “04.103 Amonyum nitrat, fuel-oil karışımı”, “03.004 Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP(21/2Yd3)” analiz girdilerinin çıkarıldığı; “01.409 Formen”, “01.400 Yağcı”, “01.404 Operatör makinist”, “04.109 Mazot (motorin)” analiz girdilerinin de miktarlarının düşürüldüğü, dolayısıyla söz konusu fiyat teklifinin idarece isteklilere yazı ekinde verilen analiz girdilerini içermediği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.8’inci maddesi uyarınca tüm alt analiz girdilerinin açıklanması gerektiği anlaşıldığından söz konusu isteklinin açıklamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.8’inci maddesine aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
 
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, İz Grup Madencilik Taahhüt İnşaat Makina Proje İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
 
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
 
   Oybirliği ile karar verildi.

Kararı Dosya Olarak İndirmek İçin Lütfen Tıklayınız.