- İnşaat Yönetimi
İdare'nin Sıralı İş Kalemlerini Yanlış Belirlemesi
Başvuru sahibinin dilekçesinde özetle;
26.08.2016 tarihli ihale komisyonu kararı ile aşırı düşük teklif sorgulamasına yapmış oldukları açıklamanın uygun olmadığı hususunun taraflarına bildirildiği, ancak idarece yapılan değerlendirmenin mevzuata uygun olmadığı hususunda idareye şikâyet başvurusunda bulunmalarına rağmen idarece şikayetlerine Kamu İhale Genel Tebliği’nin ilgili maddelerine göre değerlendirme yapılarak ihale komisyonu kararında yer alan gerekçelerle tekliflerinin reddedilmesinin yerinde olduğunun bildirildiği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45'inci maddesinde yer alan hükümlere göre yapmış oldukları açıklamanın uygun olduğu,
26.08.2016 tarihli ihale komisyonu kararı ile aşırı düşük teklif sorgulamasına yapmış oldukları açıklamanın uygun olmadığı hususunun taraflarına bildirildiği, ancak idarece yapılan değerlendirmenin mevzuata uygun olmadığı hususunda idareye şikâyet başvurusunda bulunmalarına rağmen idarece şikayetlerine Kamu İhale Genel Tebliği’nin ilgili maddelerine göre değerlendirme yapılarak ihale komisyonu kararında yer alan gerekçelerle tekliflerinin reddedilmesinin yerinde olduğunun bildirildiği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45'inci maddesinde yer alan hükümlere göre yapmış oldukları açıklamanın uygun olduğu,
HENB,1 pozunun alt analizinde yer alan 03.527 pozunun açıklamasının yardımcı analiz kullanılarak yapıldığı, yardımcı analizde yer alan 03.027 pozunun, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyat listesinde 4.700,00 TL olarak belirlendiği, ancak söz konusu pozun tanımında beton vibratörün (4HP) açıklamasının yer aldığı ve aynı zamanda poz numarasının yanında da (Y) ibaresinin yer aldığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı analizlerinde belirtilen 4HP vibratör ile aşırı düşük açıklamalarında kullanılan ve Karayolları Genel Müdürlüğünün birim fiyat listesinde gösterilen vibratörün farklı özellikte olduğu, bu vibratörün 2,5HP gücünde olduğu, Karayolları Genel Müdürlüğü Yol, Köprü, Tünel, Bitümlü kaplamalar, Bakım ve Trafik İşlerine Ait Fiyat Analizleri Kitabında 03.527 vibratörün 1 saatlik ücretine ait analizde 2,5HP güç, 9-16 yd3/saat kapasiteli vibratörün yer aldığı, bu nedenle de Karayolları Genel Müdürlüğünün birim fiyat listesinde yer alan 2,5 HP gücündeki vibratörün birim fiyatı ile açıklama yapıldığı, ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.13.b maddesine göre sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulmasına gerek olmadığı,
Açıklama yapılan iş kalemleri/grupları analizlerinde ve BSK iş kalemi analizlerinde 03.048 pozu ile 03.060 pozu gibi çok sayıda poz tutarının analiz toplamının %3'ün altında kaldığından söz konusu pozlar için açıklama istenmemesi gerektiği,
Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.2.2 ve 45.1.2.3’üncü maddelerinde yer alan açıklamalara uygun olarak açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerinin belirlenmesi ve açıklama istenilmeyen analiz girdileri listesi ile oluşturulacak analiz formatlarının (girdi cinsleri ve miktarları belirtilmiş) verilmesinin gerektiği,
KGM/6208-A, KGM/6306 ve KGM/6405 pozlarının Karayolları Genel Müdürlüğü birim fiyat analiz formatına göre açıklandığı iddialarına yer verilmiştir.
| Toplantı No | : 2016/056 |
| Gündem No | : 62 |
| Karar Tarihi | : 19.10.2016 |
| Karar No | : 2016/UY.I-2600 |
| Şikayetçi: |
| Mautek İnşaat San. ve Tic. A.Ş. - Mehmet Ali Ünal İnşaat Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı İhaleyi Yapan Daire: |
| Karayolları Genel Müdürlüğü 14. Bölge Müdürlüğü Başvuru Tarih ve Sayısı: |
| 29.09.2016 / 54296 Başvuruya Konu İhale: |
| 2016/161149 İhale Kayıt Numaralı "Balıkesir - Dursunbey Devlet Yolu Km: 0+000 - 73+032 Arası Ve Dursunbey Geçişi Km: 1+100 - 5+100 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Köprü İşleri Ve Üstyapı (Bsk) İkmal İnşaatı İşi" İhalesi |
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “… 45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
Örnek:Yaklaşık maliyeti 100.000 TL olan bir ihalede; ihale komisyonu, (38.1) maddesine göre idarece oluşturulan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ni kullanarak yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 den küçük olan (0,6888) 8, 9 ve 10 nolu iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan 4 nolu iş kalemi/grubunu açıklama istenilecek iş kalemleri/grupları olarak belirleyecektir.
Sıralı iş kalemleri/grupları listesi | ||||
İş kalemi/grubu No | İş kalemi/grubu adı | Tutarı | Tutar/YM | Kümülatif toplam |
8 | ……. | 32.000 | 0,3200 | 0,3200 |
9 | ……. | 20.000 | 0,2000 | 0,5200 |
10 | ……. | 16.880 | 0,1688 | 0,6888 |
4 | ……. | 15.000 | 0,1500 | 0,8388 |
6 | ……. | 9.600 | 0,0960 | 0,9348 |
7 | ……. | 2.400 | 0,0240 | 0,9588 |
3 | ……. | 2.250 | 0,0225 | 0,9813 |
5 | ……. | 1.000 | 0,0100 | 0,9913 |
2 | ……. | 750 | 0,0075 | 0,9988 |
1 | ……. | 120 | 0,0012 | 1,0000 |
| TOPLAM | 100.000 | 100,0000 |
|
Sorgulama yapılacak olan “4” nolu iş kalemi/grubunun kar ve genel gider hariç birim fiyatının 18,49 TL olduğu varsayıldığında, ihale komisyonu tarafından, tutarı 18,49 TL’nin % 3’ü olan (18,49x0,03=0,55) 0,55 TL’ye eşit veya altında kalan analiz girdileri “vida ve plastik dupel, agraf 12 cm, agraf vidası, derz bandı, ses yalıtım bandı, borazan vida, derz dolgu alçısı harcı” olarak tespit edilecektir.
Ancak söz konusu girdilerin tutarları toplamı olan 2,81 TL’nin, 4 nolu iş kaleminin kar ve genel gider hariç analiz toplamının (birim fiyatının) % 15’i olan (18,49x0,15=2,77) 2,77 TL’den fazla olması nedeniyle sıralı analiz girdileri tablosuna göre 2,77 TL’lik tutarın aşılmasına neden olan “vida ve plastik dubel” açıklama yapılması gerekli olmayan analiz girdileri içinden çıkarılacak ve “agraf 12 cm, agraf vidası, derz bandı, ses yalıtım bandı, borazan vida, derz dolgu alçısı harcı” açıklama yapılmasına gerek olmayan analiz girdileri olarak ihale komisyonunca tespit edilecektir.
İş kalemi / grubu analizi
İş kalemi / grubu No : 4 | Yangına dayanıklı alçı duvar levhaları ile metal iskeletli giydirme duvar yapılması (………… Duvar Levhası ile) | Ölçü Birimi m2 | ||||||||||||
Poz No | Girdiler | Ö Br. | Miktarı | B.Fiyatı | Tutarı* | |||||||||
…… | Vida ve plastik dubel | Ad | XXX | XXX | 0,54 | |||||||||
….. | Levha xx mm (yangına dayanıklı) | m2 | XXX | XXX | 5,00 | |||||||||
….. | Tc 60 Profilli-0,6mm | m | XXX | XXX | 3,50 | |||||||||
….. | TU 28 Profilli-0,5 mm | m | XXX | XXX | 0,80 | |||||||||
….. | Agraf 12 cm | Ad | XXX | XXX | 0,51 | |||||||||
….. | Agraf vidası | Kt | XXX | XXX | 0,31 | |||||||||
….. | Derz Bandı (Cam el.) | m | XXX | XXX | 0,34 | |||||||||
….. | Ses yalıtım bandı 5 cm | m | XXX | XXX | 0,33 | |||||||||
….. | Borazan vida | Kt | XXX | XXX | 0,35 | |||||||||
….. | Derz dolgu alçısı harcı | m3 | XXX | XXX | 0,43 | |||||||||
….. | Düz İşçi(taş.) | Sa | XXX | XXX | 0,68 | |||||||||
….. | Alçı levha ustası | Sa | XXX | XXX | 3,25 | |||||||||
….. | Alçı levha usta yar. | Sa | XXX | XXX | 2,45 | |||||||||
Kar ve genel giderler hariç toplam | 18,49 | |||||||||||||
Kar ve genel giderler (% 25) | 4,62 | |||||||||||||
TOPLAM TUTAR | 23,11 | |||||||||||||
Sıralı analiz girdileri tablosu | ||||||||||||||
Girdiler | Ö.B. | Miktarı | B.Fiyatı | Tutarı | Kümülatif Toplam |
| ||||||||
Agraf vidası | Kt | XXX | XXX | 0,31 | 0,31 | Açıklama yapılması istenilmeyecektir | ||||||||
Ses yalıtım bandı 5 cm | m | XXX | XXX | 0,33 | 0,64 | Açıklama yapılması istenilmeyecektir | ||||||||
Derz Bandı (Cam el.) | m | XXX | XXX | 0,34 | 0,98 | Açıklama yapılması istenilmeyecektir | ||||||||
Borazan vida | Kt | XXX | XXX | 0,35 | 1,33 | Açıklama yapılması istenilmeyecektir | ||||||||
Derz dolgu alçısı harcı | m3 | XXX | XXX | 0,43 | 1,76 | Açıklama yapılması istenilmeyecektir | ||||||||
Agraf 12 cm | Ad | XXX | XXX | 0,51 | 2,27 | Açıklama yapılması istenilmeyecektir | ||||||||
Vida ve plastik dubel | Ad | XXX | XXX | 0,54 | 2,81 |
| ||||||||
Düz İşçi(taş.) | Sa | XXX | XXX | 0,68 | ||||||||||
TU 28 Profilli-0,5 mm | m | XXX | XXX | 0,80 | ||||||||||
Alçı levha usta yar. | Sa | XXX | XXX | 2,45 | ||||||||||
Alçı levha ustası | Sa | XXX | XXX | 3,25 | ||||||||||
Tc 60 Profilli-0,6mm | m | XXX | XXX | 3,50 | ||||||||||
Levha xx mm (yangına dayanıklı) | m2 | XXX | XXX | 5,00 | ||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(NOT = Örnekteki iş kalemine ait analizdeki girdiler ve tutarları gerçek verileri yansıtmamaktadır, (45.1.2.1) ve (45.1.2.2) maddesi için oluşturulmuş sayısal örnektir.)…” açıklamaları bulunmaktadır.
Mevzuatın yukarıya aktarılan hükümleri gereğince ihale dokümanında aşırı düşük teklif sorgulaması yapılacağına ilişkin düzenlenme yapılan ihaleler için idarece öncelikle geçerli teklifler ve yaklaşık maliyet esas alınarak sınır değerin hesaplanması ve sınır değerin altında teklif sunan isteklilere aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması gerekmektedir. Bu kapsamda idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/gruplarının belirlenmesi, sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi gerekmektedir. Ayrıca idarece oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edilmesi, tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda da; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisinin belirlenmesi, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmemesi gerekmektedir.
İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde yer alan “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38’inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” şeklindeki düzenlemeye istinaden idarece sınır değerin altında teklif sunan isteklilere aşırı düşük teklif sorgulaması yapılacağı anlaşılmaktadır.
Anılan Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 46’ncı maddesinde yer alan “46.1. İhalede uygulanacak sınır değer katsayısı (N) = 1,00” şeklindeki düzenleme ile de sınır değerin hesabında kullanılacak “N” katsayısının da “1,0” olarak alınacağı anlaşılmaktadır.
15.06.2016 tarihinde yapılan ihalede 87 adet ihale dokümanı satın alındığı, ihaleye 61 istekli tarafından teklif verildiği, 9 isteklinin teklifinin belgeleri uygun olmadığı gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakıldığı, geçerli tekliflere ve idarece hesaplanan yaklaşık maliyete göre sınır değerin 80.217.091,85 TL olarak belirlendiği ve bu tutarın altında teklif veren 22 istekliden 29.07.2016 tarihli yazı ile aşırı düşük teklifleri ile ilgili olarak açıklama istenildiği, 18 istekli tarafından aşırı düşük teklif sorgulamasına açıklama sunulmadığı, 4 istekli tarafından yapılan açıklamaların idarece uygun bulunmadığı, böylece 22 isteklinin açıklamalarının uygun olmaması sebebiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, teklifi geçerli kabul edilen 30 istekliden Yedigöze İnş. Dan. Oto. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıya aktarılan açıklaması gereğince idarece aşırı düşük teklif sorgulaması yapılacak iş kalemleri Tİ-KAZI poz nolu“Her cins ve klastaki zeminde yarma, yarı ariyet kazısı yapılması ve dolgu altlarındaki her cins zayıf zemin kazısı yapılması ve kullanılması (taşıma dahil)”,HENB,1 poz nolu “Hendeklerin betonla kaplanması (C30/37 hazır beton harcı ile)” DEMİR poz nolu “Betonarme için nervürlü çelik zati bedeli, yüklenmesi, taşınması, boşaltılması, istifi ve işçiliği (ø32 mm’ye kadar her çapta)”, DEM, B, C 30/37 poz nolu “Her türlü inşaatta (Kirişli, kutu plak ve kompozit menfezler, köprüler dahil, betonarme kazık hariç)da veya suda her dozda demirli beton (C30/37 hazır beton harcı ile)”, P TEM,1 poz nolu “Ocak taşından konkasörle kırılmış ve elenmiş malzeme ile plent-miks temel yapılması, (Agreganın temini, plentte karıştırılması, serim yerine nakli, finişerle serilmesi, sulanması, gerekli suyun taşınması ve sıkıştırılması dahil”, P ATEM,1 poz nolu “Ocak taşından konkasörle kırılmış ve elenmiş malzeme ile plent-miks alttemel yapılması, (Agreganın temini, plentte karıştırılması, serim yerine nakli, finişerle serilmesi, sulanması, gerekli suyun taşınması ve sıkıştırılması dahil”, BTBA/19 poz nolu“19 cm sıkışmış kalınlıkta, kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile astarsız temel üzerine 1 m² bitümlü sıcak karışım yapılması (8 cm bitümlü sıcak temel tabakası (Tip-A), 6 cm asfalt betonlu binder tabakası ve 5 cm asfalt betonu aşınma tabakası (Tip-1) yapılması (Kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile) (Agreganın temini ve taşınması, (Bitüm idareden), bitümün teslim yerinden depo tankına kadar taşınması, ısıtılması, plentte karıştırılması, BSK’nın işyerine taşınması, finişerle serilmesi ve sıkıştırılması) (Bitüm idareden)” ve SY-KAZI poz nolu “Her derinlikte her cins ve klastaki zeminde kuruda veya su altında her türlü sanat yapısı kazısı” olmak üzere 8 adet iş kalemi/grubu olarak belirlendiği, söz konusu iş kalemlerine ilişkin analiz formatının düzenlendiği ve analiz formatında da her bir analiz girdileri için de açıklama verilip verilmeyeceğine ilişkin düzenleme yapıldığı anlaşılmıştır.
Ancak bu kapsamda idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/gruplarının belirlenip sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu belirlenirken 8’inci sıradan aşırı düşük teklif sorgulamasına girmesi gereken iş kalemi ÜSTKAZI poz nolu “Asfalt kazıma (freze) makinesi ile her cins üstyapı kaplamanın kazılması (Taşınması ve depoya nakli dahil)” iş kalemi olması gerekirken sıralı listenin 10’uncu sırasında yer alan SY-KAZI poz nolu “Her derinlikte her cins ve klastaki zeminde kuruda veya su altında her türlü sanat yapısı kazısı” iş kalemine yer verildiği, bu haliyle de idarece %80’lik sıralı iş kalemlerinin hatalı belirlendiği anlaşılmıştır.
Diğer taraftan; ihale konusu iş için aşırı düşük teklif sorgulamasına konu edilen 8 adet iş kaleminin alt analiz ve yardımcı analizlerden oluştuğu da anlaşıldığından ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesinde yer alan açıklamaya göre ihale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edilmesi, yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılmasının istenilmeyeceği, tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisinin belirleneceği, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyeceği, aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranının her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılacağı, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenileceği, ihale komisyonunun teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Başvuru sahibi Mautek İnşaat San. ve Tic. A.Ş. - Mehmet Ali Ünal İnşaat Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçelerinden HENB,1 ve DEM,B,C30/37 pozlarının alt analizi olan 03.527 pozunun açıklamasının yardımcı analiz kullanılarak yapılıp, 03.527 pozunun alt analizi olan 03.027 pozunun da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Birim Fiyat Listesindeki (rayiç) kârsız tutarının 2016 yılı için 4.700,00 TL olmasına rağmen açıklamada kullanılan 1.910,00 TL’nin bu poz için güncel rayiçten daha aşağıda bir teklif verilmesine bağlandığı, ancak HENB,1 pozuna ait analiz formatında yer alan 03.527 pozunun karşılığında idarece “açıklama yapılması istenilmeyecektir” ifadesinin yer aldığı, buna göre Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesinde yer alan “İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.” şeklindeki açıklamaya göre isteklilerin açıklama yapılması istenilmeyen iş kalemleri/analiz girdileri için herhangi bir açıklama sunmalarına gerek olmadığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle idarece başvuru sahibinin açıklamalarının uygun bulunmamasının mevzuata aykırı olduğu anlaşılmıştır.
Ancak başvuru sahibi Mautek İnşaat San. ve Tic. A.Ş. - Mehmet Ali Ünal İnşaat Taah. Mad. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçelerinden bir diğer hususun da BTBA/19 pozunun alt analizi olan KGM/6208-A, KGM/6306 ve KGM/6405 pozlarının açıklamasının yardımcı analiz kullanılarak yapıldığı, KGM/6208-A, KGM/6306 ve KGM/6405 pozlarının Karayolları Birim Fiyat Analiz formatına göre uygun yapılmadığı ve analizlerin değiştirildiği, KGM/6208-A, KGM/6306 ve KGM/6405 pozlarının açıklamasında KGM/4440/M pozunun alt analiz olarak kullanıldığı, KGM/4440/M pozunu KGM/4436/M pozunun alt analiz olarak, KGM/4436/M pozunu KGM/1904 ve KGM/1919 pozlarını alt analiz olarak kullanıldığı, KGM/1904 pozunun alt analizi olan 03.048 pozunun Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Birim Fiyat Listesindeki (Rayiç) kârsız tutarının 2016 yılı için 135.000,00 TL olduğu, açıklamada kullanılan değerin ise 1,00 TL olduğu, bu poz için isteklinin güncel rayiçten daha aşağıda bir teklif verdiği, KGM/1919 pozunun alt analizi olan 03.060 pozunun da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Birim Fiyat Listesindeki (Rayiç) kârsız tutarının 2016 yılı için 159.000,00 TL olduğu, açıklamada kullanılan değerin ise 1,00 TL olduğu, bu poz için isteklinin güncel rayiçten daha aşağıda bir teklif verdiği ve bunu açıklayamadığı hususuna dayandırıldığı anlaşılmaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesinde yer alan açıklamaya idarece tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edilmesi, yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılmasının istenilmeyeceği, tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisinin belirleneceği, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyeceği, aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranının her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılacağı, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenileceği, ihale komisyonunun teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerinin de belirtmesi gerektiğinden ve başvuru sahibi tarafından açıklama yapılan analiz girdilerinden 03.048 ve 03.060 pozlarının açıklama istenilecek/istenilmeyecek analiz girdisi olup olmadığı hususunda idarece de bir belirleme yapılmadığından bu açıklamanın mevzuata uygun olup olmadığı anlaşılamamıştır.
Diğer taraftan idarece 22 istekliye aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldığı, 18 isteklinin idareye açıklama sunmadığı, 4 istekli tarafından yapılan açıklamaların da idarece uygun bulunmadığı hususları birlikte değerlendirildiğinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde yer alan “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmüne istinaden eşit muamele ilkesi yönünden yapılan değerlendirmeye göre öncelikle idarece açıklama istenilecek/istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenerek aşırı düşük teklif sorgulamasının tekrar yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
Kararı Dosya Olarak İndirmek İçin Lütfen Tıklayınız.